97η επέτειος απελευθέρωσης των Γιαννιτσών

Ο δήμος Γιαννιτσών με αφορμή την 97η επέτειο της απελευθέρωσης της πόλης από τον τουρκικό ζυγό και τιμώντας την Ημέρα του Μακεδονικού Αγώνα διοργάνωσε μια σειρά από εορταστικές εκδηλώσεις με αποκορύφωμα την παρέλαση και τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο Πνευματικό Κέντρο.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν τη Δευτέρα 19 Οκτωβρίου με ομιλίες σε σχολεία και καταθέσεις στεφάνων σε Μνημεία της πόλης και σε προτομές Αγωνιστών της Ελευθερίας από μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Σήμερα, ανήμερα την επετείου 20 Οκτωβρίου, τελέστηκε Δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου και Πανηγυρικός της ημέρας από τον εκπαιδευτικό του 1ου Επαγγελματικού Γυμνασίου Αναστάσιο Κιουλμουράτογλου.
Ακολούθησε η επιμνημόσυνη δέηση και η κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο της πόλης, στο Μαύρο Άγαλμα.
Στις 12 το μεσημέρι στον πεζόδρομο των Γιαννιτσών πραγματοποιήθηκε η Παρέλαση από σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, τμήματα συλλόγων και σωματείων με τοπικές ενδυμασίες και τμήματα Ενόπλων Δυνάμεων ενώ στη 13:15 έγιναν τα αποκαλυπτήρια του Ανδριάντα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στον προαύλιο χώρο του Πνευματικού Κέντρου Γιαννιτσών.
Την παρέλαση παρακολούθησαν η υφυπουργός Εσωτερικών, Θεοδώρα Τζάκρη, ο Μητροπολίτης Εδέσσης, Πέλλας και Αλμωπίας, Ιωήλ, ο Νομάρχης Πέλλας, Μ. Καραμάνης, ο δήμαρχος Γιαννιτσών, Νίκος Παπανικολάου, διοικητές και υποστράτηγοι, βουλευτές του νομού και λοιποί φορείς.

Ο ελληνικός στρατός μπαίνει στην πόλη
Η μάχη της 20ης Οκτωβρίου 1912 αποτέλεσε την πιο φονική μάχη των Βαλκανικών πολέμων και ίσως την πιο σημαντική. Σήμανε την απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους και την ένταξη της στο Ελληνικό κράτος. Παράλληλα όμως άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και συνέβαλε στη διαμόρφωση του σύγχρονου χάρτη της Ελλάδος. Το «Μαύρο Άγαλμα» μαρτυρά τη θυσία των Γιαννιτσών.
… Η εικόνα των Τούρκων στρατιωτών που ξεχύθηκαν στους λασπωμένους δρόμους ήταν φρικτή. Η καταδίωξη έγινε σε μικρό βαθμό, μέχρι την Πέλλα, κυρίως λόγω της μεγάλης εξάντλησης των ανδρών από την διήμερη μάχη. Οι Τούρκοι διέφυγαν προς Θεσσαλονίκη και οχυρώθηκαν, αποφεύγοντας την πλήρη αιχμαλωσία. Πίσω στα Γιαννιτσά η Τουρκική συνοικία παραδόθηκε στις φλόγες, και τα λάφυρα ήσαν άφθονα. Υπήρξαν 3000 αιχμάλωτοι Τούρκοι στρατιώτες, 25 πυροβόλα από τα 30, και 2 πολεμικές σημαίες. Δεν υπάρχει σαφής εικόνα του αριθμού των νεκρών. Οι απώλειες του Ελληνικού στρατού ήταν βαριές: 10 αξιωματικοί και 178 στρατιώτες νεκροί, 29 τραυματίες αξιωματικοί και 756 στρατιώτες. Υπήρξε η πιο φονική μάχη των Βαλκανικών πολέμων.
Η μάχη των Γιαννιτσών ήταν η σπουδαιότερη του Α' Βαλκανικού πολέμου. "Αποτελεί για τον Ελληνικό στρατό νέο τίτλο τιμής και δόξας" γράφει στην ημερήσια διαταγή της Στρατιάς ο αρχιστράτηγος Κωνσταντίνος.
Υπήρξε μια μάχη όπου διέπρεψε το πυροβολικό, όπως στη μάχη του Σαρανταπόρου το πεζικό. Πρόκειται για μεγαλούργημα του Ελληνικού στρατού, αφού κατά τις κρίσεις ξένων στρατιωτικών, θα απαιτούνταν υπερδιπλάσιες δυνάμεις, με ισχυρό πυροβολικό, για να εκτοπίσουν τους Τούρκους από τις ισχυρές τους θέσεις. Η μάχη των Γιαννιτσών άνοιξε τον δρόμο για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Ο επιτελικός αξιωματικός του πυροβολικού Μανουήλ Ρακτιβάν έγραψε χαρακτηριστικά προς την Πηνελόπη Δέλτα :"20η Οκτωβρίου. Γιαννιτσά. Είναι η μέρα που ουσιαστικά πήραμε την Θεσσαλονίκη".